Nhóm "Bảo Tàng Tình Yêu" và cuộc gặp gỡ đầu xuân

Từ khi bài thơ Bảo tàng Tình yêu, Người Đi Tìm Hạnh Phúc và Số Phận của tôi được nhạc sĩ Ngô Tín phổ nhạc, nhóm "Bảo tàng Tình yêu" ( Ngô Tín đặt tên cho nhóm ) đã email, điện thoại, chat qua Face Book hàng tháng trời nhưng chưa một lần gặp mặt, thì ngày 8/1/2012 khi vợ chồng Ngô Tín từ Mỹ về đến Việt Nam chúng tôi đã gặp nhau uống café ở Thanh Đa, rồi mồng 3 Tết Nhâm Thìn 15/1/2012 nhóm này mới được gặp nhau thêm một lần nữa tại quán ăn Nam Bình - Thanh Đa, cũng là nhà bố mẹ của Ngô Tín.

Ngô Tín điện thoại cho họa sĩ Thanh Sơn nhờ mua hộ một con vịt quay. Góc Nguyễn Trãi - Nguyễn Tri Phương có một quán vịt quay rất ngon, mồng 3 Tết nhà nhà cúng đưa ông bà nên khi đến đó Sơn bảo vịt đã hết, chỉ còn gà. Thôi thì mua gà. Buổi sáng Sơn ghé đón tôi cùng con gà quay treo lủng lẳng trước xe. Một ngày đẹp trời, không nắng cũng không mưa. Đường phố thênh thang hiếm có ở đất Sài gòn quanh năm kẹt xe, chạy giữa đường thật vui khi chỉ thấy .. mình ta. Sơn nói ước gì .. ngày nào đường cũng vắng như thế này!

Gốc mai cổ thụ trăm tuổi ở quán Nam Bình thật đẹp nên mọi người cứ thay phiên nhau làm dáng chụp hình bên cội mai già. Cùng ngồi uống trà Ô Long chờ anh Tạ Chương, Tạ Linh ( các con trai của cố họa sĩ Tạ Tỵ ) từ Mỹ về và một số bạn cũ ngày xưa cùng đi dạy học ở Phú Yên cùng Ngô Tín. Ngô Tín nhắc tôi gọi cho anh Trần Dzạ Lữ, cái "nhân" của nhóm Bảo tàng Tình yêu vì bài thơ này tôi viết tặng nhà thơ tình có nhiều kỷ vật tình yêu nhất trong trang nhà Nữ trung học - nhiều đến nỗi chỉ xây bảo tàng mới .. đủ chứa.
.................

Những kỷ vật anh chưng bày trong bảo tàng

Là lá thư tình hoen mực

Chất chứa tình anh mênh mông,

Là đôi guốc mộc em mang từng gõ trên hè phố

Đóng đinh một đời anh!

Là chiếc nón lá che nghiêng thời đi học

Che đôi mắt biếc, tím cả hồn!

Là chiếc khăn thêu ố màu thời gian

Là chiếc võng em nằm anh ru tình

Là đóa hoa anh hái trộm tặng em thuở ban đầu

Là những giận, hờn, trách móc

Là những chiếc hôn làm lành

Là trái tim anh…

bất tử …

Nhóm "Bảo Tàng Tình yêu": Diệu Tâm - Ngô Tín - Thanh Sơn - Tạ Chương

Anh Trần Dzạ Lữ bận không đến được, nên nhóm Bảo tàng Tình yêu gồm Ngô Tín, Tạ Chương, Nguyễn Thanh Sơn và Diệu Tâm cùng chụp hình kỷ niệm bên gốc mai. Lý do Ngô Tín đặt tên nhóm là Bảo Tàng Tình Yêu bởi vì sau bản demo do chính nhạc sĩ hát, họa sĩ Nguyễn Thanh Sơn, anh Tạ Chương cùng một số người đã đàn guitar và hát bài này post vào You tube hoặc tự thu âm như em trai tôi - Hoàn Nguyễn ở Houston, và Hào Quốc, một fan của Ngô Tín trên You tube. Ngày tôi gửi music sheet cho cậu em, Hoàn gọi điện thoại cho các anh chị em ở Việt Nam, Úc và Mỹ sáng chủ nhật tất cả vào skype "họp tổ dân phố" và nghe Hoàn hát Bảo tàng Tình yêu. Trong nhà tôi chỉ có Hoàn là "văn nghệ" nhất nên cả nhà đều vui vẻ vào skype nghe cậu em hát. Joanne cháu gọi tôi bằng dì cũng nhắn dì gửi lyrics để cháu đàn piano. Tiếp theo tôi được nghe Thanh Sơn hát, đến Hào Quốc, riêng anh Tạ Chương là một giọng ca hiếm có. Anh đã cùng Ngô Tín đem đến cho Bảo tàng Tình yêu một sắc thái lạ và đẹp đẽ hơn, từ một ngẫu hứng nay trở thành một tình yêu thiết tha chung thủy " Đêm sâu thắp nến mong em về ". Lần đầu gặp mặt, Tạ Chương nói anh ngạc nhiên khi được gặp mặt "tác giả Bảo Tàng Tình Yêu" vì nghĩ tôi đang sống ở Mỹ. Anh hỏi nguyên nhân tôi viết bài thơ này. Tôi kể, chỉ là phút ngẫu hứng với bạn bè trên trang nhà Nữ Trung học QN.

Với tôi là ngẫu hứng, vậy mà khi bài thơ được phổ nhạc, mới hiểu khi cảm xúc ý thơ, người nhạc sĩ chỉ biết tập trung và thả hồn hoàn toàn vào giai điệu, ca từ. Tôi được làm quen với cách làm việc "cực khổ" khi một bài thơ được phổ nhạc là như thế nào. Ca từ không thể lấy nguyên văn như khi tôi viết bài thơ một cách thoải mái, và vì phải viết lại, mỗi từ trong đó phải cân nhắc, chọn lọc và còn phải phù hợp với giai điệu nữa. Tối nào tôi cũng "gặp" nhạc sĩ trên Face Book, rồi email, điện thoại chỉ để trao đổi về ca từ. Thí dụ tôi không thích thay đổi bất kỳ từ nào trong bài thơ nhưng anh bảo thơ là thơ còn nhạc là nhạc. Trong bài thơ tôi viết "Như Picasso có thời kỳ xanh, thời kỳ hồng, anh sẽ có thời kỳ Trắng, Tím, Hồng, Nâu"... thì anh bảo trong bài hát không nên giữ nguyên chữ "Picasso"... đối với một bài hát tiếng Việt. Tôi nói nhưng nếu anh thay thì mất hay về mặt ý nghĩa rồi! Sau một ngày, nửa đêm anh gọi "Tìm ra rồi! Sẽ thay là "Như người họa sĩ kia có thời kỳ hồng thời kỳ xanh". Tôi không chịu: "Không hay, vì đâu phải họa sĩ nào cũng có .. thời kỳ hồng thời kỳ xanh!"...  Qua hôm sau nữa lại .. "Eureka! Theo dấu chân người ..." Lúc đó tôi đành đồng ý. Sau này cậu em tôi bảo "Em thấy giữ chữ Picasso hay hơn, còn "theo dấu chân người" giống .. theo chân Bác quá"! Tôi phì cười..

Nói chung khi cùng nhạc sĩ duyệt lại ca từ đối với tôi là một chuyện .. cực khổ, còn khổ hơn là .. làm thơ! Có khi chỉ còn một từ mà anh và tôi phải nặn óc ra mà nghĩ từ đó có đúng không, có thích hợp chưa hay phải tìm từ nào khác hay hơn, thú thật ngủ cũng chẳng yên. Đã vậy thời gian trao đổi còn khác múi giờ, lúc ở Mỹ đang là buổi chiều thì ở Việt Nam đang là sáng sớm nên có khi anh gọi tôi vẫn còn đang ngủ, hoặc đêm khuya ở đây gần đi ngủ thì lại nghe tiếng chuông điện thoại của buổi sáng bên kia. Nhiều khi mệt quá, tôi nói với nhạc sĩ thôi tùy anh, anh muốn viết lại thế nào cũng được, không quan trọng đâu! Nhưng anh vẫn theo cách làm việc của anh, siêng năng đến nỗi khi ca khúc hoàn thành thì tôi lại là người cảm thấy ... đuối trước! Mới biết làm thơ .. không khó bằng .. được phổ nhạc!

Và đây là final lyric của ca khúc :

Có bao giờ em tin .
Rằng anh sẽ xây một bảo tàng .
Theo dấu chân người , có Thời kỳ xanh , Thời kỳ hồng .
Anh sẽ có : Thời kỳ Trắng , Tím , Hồng , Nâu .

Thời kỳ áo trắng cho em , là thuở ngọc ngà , khi trăng còn ngậm sữa .
Thời kỳ áo tím cho em : Là thuở học trò , hoa sớm ngát hương Xuân .
Thời kỳ hồng cho em . Chia tay anh, lặng bước sang ngang .
Và thời kỳ áo nâu ,bây giờ là một đời tiếc nhớ .

Những kỷ vật anh chưng .
Là cánh thư xanh nhạt màu , là đôi guốc mộc em mang . Đóng đinh đời anh .
Này nón lá che nghiêng , này chiếc võng anh ru , này chiếc khăn thêu . Và trái tim anh
Và anh vẫn một đời vun xới tình yêu.
Nâng niu, giử gìn mỗi ngày
Mở cửa hong nắng ấm bình minh .
Cho trăng sao ghé lời tri âm .
Đêm sâu thắp nến mong em về .

( Lyric Bảo Tàng Tình Yêu )

Anh Tạ Chương và ca khúc Bảo Tàng Tình Yêu

Sau khi ca khúc Bảo Tàng Tình Yêu hoàn thành, không ngờ Ngô Tín lại hứng thú viết tiếp nhạc từ cảm xúc ý thơ Người Đi Tìm Hạnh Phúc và Số Phận.

Trong Người Đi Tìm Hạnh Phúc, tôi viết về tâm trạng một người phụ nữ đã để cho tuổi xuân trôi qua vì lý do riêng, định kiến hoặc ngại ngùng sợ hãi tình yêu, hoặc do kén chọn muốn đi tìm người yêu trong mộng hợp ý mà tìm mãi vẫn không gặp

Hạnh phúc bên đời quá xa xôi? 

Em suốt đời đi tìm và đánh đổi!

Vớt lấy vầng trăng giữa lòng sông rộng,

Chẳng vớt được gì, chỉ vỡ trăng thôi.. 

Em vẫn cho mình là người hạnh phúc,

Ái tình kia, không! là khóc cho mình!

Song sắt định kiến, chiếc còng kiêu ngạo,

Nửa đời rồi, em vẫn ngọn trúc xinh! 

 

Em cứ tưởng đứng một mình cũng đẹp,

Nên em hoài thách thức với thời gian,

Cõi nhân gian vô cùng chật hẹp, 

Anh rất gần vẫn chẳng thấy em sang.. 

 

Tình yêu đến, rồi đi, rồi lại đến,

Mấy ai chờ kiên nhẫn đến thiên thu!

Ô cửa đóng rồi, rêu phủ bên thềm,

Xao xác ngó con sẻ buồn trước ngõ…,  

 

Cuối cùng, tận sâu trong lòng, nàng vẫn cảm thấy cô đơn và cần có một người bạn đời bên cạnh chia xẻ :

Vầng trăng tím bạc đêm về ngơ ngẩn,

Treo trên nhành tre mỏng nỗi đơn côi,

Chờ gieo xuống đời ai tìm chỗ ngụ,

Mấy trăng rồi, chỉ thấy bóng mây trôi…

Ca từ trong bài hát này được Ngô Tín phát triển từ ý thơ trở thành một định nghĩa rộng hơn cho Người Đi Tìm Hạnh Phúc. Theo anh, trong cuộc đời, mỗi người trong chúng ta đều muốn đi tìm cho mình một Hạnh phúc đúng nghĩa, và Hạnh phúc tùy theo mỗi người sẽ có một định nghĩa riêng biệt.

Có người cho rằng Hạnh phúc là đạt được điều ta mong muốn, người khác lại cho rằng hạnh phúc là đem niềm vui đến cho tha nhân. Có người nghĩ về Hạnh phúc thật đơn giản, nhưng cũng có người thấy sao quá khó khăn, phức tạp v.v. Hạnh phúc có lúc thật gần, nhưng đôi khi cũng rất xa xôi ...

Nhóm "Bảo Tàng Tình Yêu"

"Họa sĩ hát" Nguyễn Thanh Sơn là người hát ca khúc này trong buổi họp mặt. Sơn hát Bảo tàng Tình yêu đã hay, hát Hạnh Phúc Đâu Tìm càng tha thiết hơn. Tôi quen Sơn ngày còn phụ trách Art Gallery LS năm 1995-2000, lúc ấy Sơn triển lãm cá nhân chủ đề Đường về Tây Nguyên và Totem, một chủ đề mà cho đến nay Sơn vẫn luôn trung thành. Hình tượng totem với tượng gỗ nhà mồ, văn hóa, sinh hoạt, nhân sinh quan, tình yêu của dân tộc miền cao Tây nguyên thấm sâu trong tâm hồn anh, có ngồi nói chuyện với anh mới hiểu tình yêu anh dành cho hội họa và niềm đam mê chủ đề đang theo đuổi như thế nào. Mười năm không gặp, gần đây rất tình cờ anh "gặp" lại tôi qua .. Google khi gõ tên anh thì bắt gặp bài thơ Từ Nơi Cuối Cùng tôi viết từ cảm hứng một bức tranh sơn dầu "Hành Trình Âm Dương" của anh đã khá lâu rồi. Buổi chiều gặp lại nhau ở café Du Miên, Sơn hát cho tôi nghe một bài hát tôi chưa từng nghe, mới phát hiện là Sơn thích hát và hát rất hay.
Tôi giới thiệu Sơn làm bạn với Ngô Tín qua Face Book, và thế là Sơn hát Hạnh Phúc Đâu Tìm :

Hạnh phúc bên đời quá xa xôi .
Mộng ước không thành, dở dang đời nhau .
Nhặt cánh hoa tàn, hương sắc phai .
Vầng trăng vỡ tan, giòng sông đi mất, tiếc thương đời em
Hạnh phúc bên đời có xa xôi .
Lạc lối đi vào cõi mê cung .
Người mãi đi tìm trong giấc mơ
Chìm trong bóng đêm, mãi đâu, đâu tìm
Hạnh phúc muôn đời chỉ trong giấc mơ
Như hoa trong gương, sông ôm bóng nguyệt
Hạnh phúc mơ tìm có đâu xa
Một lần cho nhau, cầm bằng miên viễn
Hạnh phúc bên đời mấy ai nào hay .
Lên non cao hái trăng sao .
Vượt sóng mơ tìm bến xuân xưa,
Một đời mê mãi, bỏ quên thiên đường 

( Lyric Hạnh Phúc Đâu Tìm )

Qua ca khúc này, khi viết lại ca từ cũng khá là .. cực khổ. Giờ đây nhắc lại chúng tôi vẫn còn buồn cười vì câu "Vượt sóng mơ tìm bến xuân xưa" . Khi đã final, bỗng dưng có một người bạn nhiệt tình đề nghị sửa thành "Đập kính mong tìm dáng ai xưa". Buổi sáng đang ngồi uống café trong quận 7, ngâm nga hát một mình, Sơn như sực nhớ ra liền gọi điện: "Câu này không ổn rồi, Sơn thấy giống .. Vua Tự Đức .. đập kính tìm Bằng Phi quá"!  Tôi cũng thấy không được hài hòa lắm với nội dung của bài hát. Chúng tôi quyết định không sửa gì nữa, mà dùng như bản đã final. Dù sao thì qua công việc soạn lại ca từ, chúng tôi cũng rất cảm ơn những ý kiến đóng góp của một số bạn thân nhạc sĩ, chứng tỏ các anh, chị đã rất quý mến nhạc sĩ và hứng thú với lời thơ ý nhạc những ca khúc này.

Khi Thanh Sơn hát Hạnh Phúc Đâu Tìm, mọi người trong cuộc gặp mặt đầu xuân đều khen. Anh Tạ Chương khen nồng nhiệt và còn nói Sơn có "gout" nhạc giống anh, thích cùng những bài hát. Lúc còn trẻ Sơn từng hát trong ca đoàn nhà thờ. Có lẽ vì vậy mà khi Sơn hát đến những câu cuối, ấn tượng đến nỗi bà xã anh Thạch đã đề nghị Ngô Tín in lời ca khúc ra để phát cho quý ông ... đừng mê mải ... thả mồi bắt bóng mà "bỏ quên thiên đường" đang ở ngay bên cạnh mình.

Cuối cùng là ca khúc Số Phận. Ca khúc này có 2 version, Việt và Anh, do chính nhạc sĩ Ngô Tín trình bày. Ca khúc này cũng có "số phận" .. khá trắc trở của nó. Mười năm trước, trong một lần cảm động vì tình cảm của một người bạn không cùng màu da, tôi đã viết bài thơ này, khá dài. Bất ngờ lang thang trên mạng thấy có cuộc thi thơ dành cho các nhà thơ không chuyên ở Mỹ, hạn chế trong 21 câu, tôi cô đọng lại, chuyển qua tiếng Anh rồi gửi đi. Cuộc thi chỉ dành cho các nước nói tiếng Anh, không đăng ký được tôi dùng địa chỉ em gái đang ở Los Angeles. Vài tháng sau, em gọi về nói nhận được thư mời gặp gỡ tác giả 100 bài thơ được vào chung kết. Tôi bảo em đừng tham dự, vì chị chỉ gửi chơi thôi. Bài thơ nằm trong tủ đã lâu, nay được lôi ra và biến thành bài hát sau một thời gian cũng khá "bầm dập".

Chúng ta không có quyền chọn lựa,

Cho riêng mình,

Hạnh phúc hay đau khổ,

Con người sinh ra đã có sẵn số phận.  

Đừng thắc mắc tại sao,

Lại có ngôi nhà cao sang bên túp lều tăm tối.

Đừng thắc mắc tại sao,

Người sống trong nhung lụa ngọc ngà,

Kẻ trong bần cùng đói kém 

Đừng thắc mắc tại sao,

Anh yêu em mà không phải là ai! 

Cũng đừng thắc mắc tại sao,

Một ngày nào vàng ngọc giã từ người sang trọng,

Một ngày nào đói khổ không còn với người lang thang,

Một ngày nào hạnh phúc chia tay với đôi lứa từng yêu nhau,

Một ngày nào ta có được thật nhiều,

Và một ngày nào ta đánh mất tất cả...

 

Số phận, có nghĩa là,

Có những giấc mơ hóa thành sự thật,

Số phận, có nghĩa là,

Có những cuộc đời bỗng chốc biến thành mơ .. 

 

Cũng như hai bài thơ trên, bài này cũng phải viết lại ca từ. Chúng tôi lại nảy ra ý tưởng viết thêm một version tiếng Anh "Don't Ask Me Why". Nhạc sĩ bảo khi hát demo, nhiều người có vẻ thích bản tiếng Anh hơn tiếng Việt, trong trường nơi anh làm việc, có người bảo "lời ca khúc như một message của Chúa!". Nhiều cậu sinh viên nghêu ngao :

We have no right, to choose by ourselves
Don’t ask me why Happy or miserable
Don’t ask me why luxury buildings rising amongst wrecked huts!
We have no right to choose by ourselves,
Don’t ask me why who’s rich or poor
Don’t ask me why, I love only you but not someone else!
Rich, poor, win, lose. We have no choice.
Some day hunger would not stay with the poor ..
Some day happiness would part the two lovers .
Some day gold would take leave of the rich ....

( Lyric Don't Ask Me Why (*)

Cuộc gặp mặt thật vui vẻ đầm ấm vì tràn ngập âm nhạc và những lắng nghe, cười nói thân tình.
Chị Liên Hoa, bà xã Ngô Tín lăng xăng lên xuống cầu thang không biết bao nhiêu bận dù có cô nhân viên nhà hàng phục vụ. Do quán còn nghỉ Tết chưa khai trương nên nhóm tha hồ đàn hát, nói cười. Anh Ngô Tín khui một chai rượu vang mở màn. Nghe nói quán được khen nhiều nhất là món sò dương nhưng hôm nay còn Tết chưa có. Anh Huỳnh Kim Thạch, một người bạn cũ hơn 20 năm gặp lại của Ngô Tín cũng từng là một tay đàn hát thời tuổi trẻ. Anh cũng ôm đàn và hát rất vui vẻ, nhất là khi ban nhạc cùng đồng ca những bài hát xưa.

Anh Tạ Chương và Thanh Sơn tiếp tục với những bài hát tiền chiến và "không phải nhạc tiền chiến nhưng ý tiền chiến" như bài Dưới Giàn Hoa Cũ của Tuấn Khanh. Tạ Chương hát bài này quá hay. Thanh Sơn lại trở về nhạc Ngô Tín khi hát bài Một Thuở Yêu Người , Biển Vắng Lòng Ta. Ngô Tín thì biểu diễn ngón đàn guitar tài hoa của anh qua một số bản nhạc cổ điển.

Chia tay khi mặt trời sắp lặn, khán thính giả và nhóm Bảo Tàng Tình Yêu từ giã cũng trong những nụ cười, siết tay thân mật khi được quen biết thêm những người bạn mới. Anh Tạ Chương nhắc sẽ liên lạc qua email khi anh trở về Mỹ sau chuyến du lịch thăm Lào. Anh Thạch nói anh thật may mắn được tham dự cuộc họp mặt đầm ấm này. Vợ chồng anh còn đòi chở cả nhóm về nhà anh ở Thủ Đức chơi và hát tiếp nhưng mọi người hẹn một dịp khác. Sơn còn một cuộc hẹn gặp gỡ bạn cũ thời trung học vào buổi tối. Anh Tạ Chương phải lên chuyến tàu lúc 3 giờ sáng đi Đà Nẵng ngày mồng 4 Tết. Ngô Tín cũng cùng gia đình bay ra Đà Nẵng để kịp trình diễn chương trình nhạc Thu Vàng tổ chức tại Hội An vào ngày mồng 6.

Cội mai già trăm tuổi nằm giữa nhà trầm ngâm hiền từ như các tiên ông Phúc - Lộc - Thọ thường xuất hiện vào dịp Tết dường như cũng bật cười khi hàng trăm đóa mai vàng nở rộ bỗng khe khẽ lay động. Mai còn khoe sắc là Xuân vẫn còn!

NGUYỄN DIỆU TÂM

(*) Don't Ask Me Why
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=iSAlVhuJZw0