Khâu tay là một hình thức nghệ thuật đã có hơn
20.000 năm tuổi. Kim khâu đầu tiên được làm bằng xương hoặc sừng động
vật và sợi chỉ ban đầu được làm bằng dây gân động vật. Vào thế kỷ 14 thì
kim khâu bằng sắt được phát minh. Kim khâu có mắt đầu tiên xuất hiện vào thế kỷ 15.
 |
| Chiếc máy khâu ngày xưa - Ảnh: Facebook |
Sự ra đời của máy khâu:
Bằng sáng chế đầu tiên liên kết với ngành may cơ khí là một bằng sáng chế của Anh vào năm 1755 cấp cho một người Đức tên là Charles Weisenthal. Weisenthal đã được cấp bằng sáng chế cho một cây kim được thiết kế cho một cái máy, tuy nhiên, bằng phát minh này đã không mô tả phần còn lại của cái máy khâu.
Nỗ lực của một số nhà phát minh để cải thiện ngành may:
Một nhà phát minh người Anh là Thomas Saint đã được cấp bằng sáng chế đầu tiên cho một máy khâu hoàn chỉnh vào năm 1790. Người ta không biết Saint đã có thực sự xây dựng một nguyên mẫu cho phát minh của mình. Bằng sáng chế của ông mô tả một cái dùi để đục một lỗ trong miếng da và một cây kim xuyên qua cái lỗ đó. Về sau người ta đã thử sản xuất một cái máy khâu từ phát minh của Saint dựa trên bản vẽ của ông nhưng cái máy này đã không sử dụng được.
Năm 1810, một người Đức là Balthasar Krems phát minh ra một cái máy khâu mũ tự động. Krems không được cấp bằng sáng chế nên phát minh của ông đã không được sử dụng.
Năm 1804, một bằng sáng chế được cấp cho người Pháp - Thomas Stone và James Henderson cho "một máy khâu được mô phỏng theo cách khâu tay." Cùng năm đó một bằng sáng chế đã được cấp cho Scott John Duncan cho một "máy thêu với nhiều mũi kim". Cả hai phát minh đều thất bại và đã sớm bị công chúng lãng quên.
Năm 1818, máy khâu đầu tiên của Mỹ được phát minh bởi John Adams và John Knowles Doge. Máy khâu của họ đã thất bại khi không may được vải.
Barthelemy Thimonnier – Bộ máy nhiều chức năng và bánh xe quay đầu tiên:
Chiếc máy khâu đầu tiên được phát minh bởi một thợ may người Pháp là Barthelemy Thimonnier vào năm 1830. Máy của Thimonnier sử dụng chỉ có một sợi chỉ và cây kim thực hiện được các chuỗi tương tự như thêu tay. Nhà phát minh đã suýt bị chết khi một nhóm thợ may người Pháp đốt cháy xưởng may của ông vì sợ phát minh mới này có thể khiến cho họ thất nghiệp.
Walter Hunt & Elias Howe :
Năm 1834, Walter Hunt đã phần nào chế được máy khâu thành công của nước Mỹ. Sau đó, ông còn quan tâm đến bằng sáng chế vì ông tin rằng phát minh của mình sẽ gây ra tình trạng thất nghiệp. ( Máy của Hunt chỉ có thể may bằng hơi nước.) Nhưng Hunt đã không bao giờ được cấp bằng sáng chế mà sau đó vào năm 1846, bằng sáng chế đầu tiên của Mỹ đã được cấp cho Elias Howe cho "một tiến trình sử dụng sợi chỉ từ hai nguồn khác nhau."
Máy khâu của Elias Howe đã có một cây kim với một mắt ở đầu. Mũi kim được đẩy đi xuyên qua vải và tạo ra một vòng ở phía đầu bên kia; rồi thì một con thoi phía trên sẽ trượt sợi chỉ thứ hai xuyên qua cái vòng, tạo ra cái được gọi là mũi thắt móc (lockstitch). Tuy nhiên, về sau Elias Howe lại gặp trục trặc trong vấn đề bảo vệ và tiếp thị cho bằng sáng chế của ông.
Trong chín năm tiếp theo Elias Howe đã đấu tranh, đầu tiên để thu hút sự quan tâm đến loại máy khâu của ông, rồi sau đó bảo vệ bằng sáng chế của mình từ những người mô phỏng. Cơ chế lockstitch của ông đã được những người khác tiếp thu và đổi mới phát triển theo cách riêng của họ. Isaac Singer đã phát minh ra cơ chế chuyển động lên và xuống, và Allen Wilson thì phát triển con thoi quay.
* Tam Nguyen dịch theo inventors.about.com
