Luận bàn về mối tình đầu

 Ảnh minh họa: vnexpress

Từ hôm post bài "Tình yêu thời con gái" vào blog, tôi nhận được nhiều emails và comments của bạn bè, thật vui. Mọi người đua nhau kể về mối tình đầu.

Một người viết khởi đầu:"Người ta hay nói mối tình đầu là khó quên nhất, nhưng để nhận dạng và định nghĩa là mối tình đầu thì đôi khi cũng khó phải không chị. Những tình cảm một chiều rồi sẽ biến mất có thể nào gọi là mối tình, hay khi gọi là mối tình thì phải có sự đáp ứng của đối tượng mình yêu thương..."

Người thứ hai: "Đọc "Tình yêu thời con gái" của chị làm tôi nhớ có đọc ở đâu đó câu này: "Trong cuộc đời mỗi người sẽ nhận ra ba người. Người thứ nhất là người mình yêu nhất, người thứ hai là người yêu mình nhất và người thứ ba là người không nhất thiết là mình yêu nhất mà cũng không hẳn là người yêu mình nhất nhưng mà là người đến với mình đúng thời điểm nhất, đó là người bạn đời. Các bạn thử ngẫm nghĩ lại xem tôi nói có đúng không? Và may mắn, hạnh phúc cho những ai trong trường hợp này có được ba người trong một!!!"

Người thứ ba: "Người may mắn nhất là người nhập được chung cả ba người đàn ông thành một. Cái này hơi khó. Người ta có thể may mắn lấy được người mình yêu nhưng làm sao biết chắc, chồng của mình có yêu mình nhất hay không. Mình thấy nhiều người yêu nhau ra rít, lấy nhau rồi sinh chuyện tùm lum. Vậy thì nhập cả ba người đàn ông làm một chưa chắc đã là may mắn."

Tôi gợi ý:

- Mối tình đầu là .. lần đầu tiên trong đời biết yêu, cho dù có đơn phương, cho dù ở tuổi nào. Mình thấy nhiều người cũng hay kể về mối tình đầu với một ai đó mà chính đối tượng được yêu .. không hề biết! Có người kể biết yêu từ lúc ... thập tam, và .. yêu cô giáo! Cũng có người nói rằng lúc còn trẻ họ không biết yêu là gì, đến .. già mới biết!

- Mối tình đầu là mối tình lớn nhất .. trước khi lên xe hoa. Là yêu người và cũng được người yêu lại tha thiết nhưng vì lý do nào đó không lấy được nhau nên cứ nhớ nhau hoài, không quên được. Như nhà thơ Xuân Diệu nói "Tình chỉ đẹp .. khi còn dang dở" mà!

- Mối tình đầu là .. mối tình duy nhất: Có người cuộc đời rất đơn giản, quen một người rồi lấy người đó, nên chỉ biết yêu có mỗi người đó. Vậy đố các bạn, người đó có hạnh phúc thật sự hay không? Mong các bạn định nghĩa tiếp về "Mối tình đầu"!

Trả lời, một bạn nam cùng lớp ĐHSP ngày xưa tham gia:

"Mối tình đầu là mối tình đầu tiên trong đời một người. Cho dù đơn phương, song phương hay đa phương cũng đã là một mối tình. Cho dù nhỏ hay lớn và cho dù nó có đưa tới hôn nhân hay không. Đó là chân lý ... của tình yêu!
Biểu hiện ... cơ địa: mắt mờ, miệng há, tay chân run rẩy, tim loạn nhịp.
Triệu chứng thần kinh: mất ngủ, chia trí (lo ra), tâm thần phân liệt lúc vui lúc buồn, óc tưởng tượng tăng phần phong phú, nhớ da diết thiết tha.
Phát triển tài năng: đàn giỏi hát hay, làm thơ viết văn nhật ký mùi mẫn, biết soi gương làm dáng, biết xem bói coi chỉ tay và siêng tắm rửa."...

Một bạn nam khác:

"Vui quá, cho Cóc tham gia với nhé, chuyện bây giờ mới kể:

Cóc ta chẳng biết định nghĩa "mối tình đầu" là thế nào vì tuổi 20 của Cóc chẳng có may mắn "thưởng thức" cái của quý ấy. Những năm tháng trung học cũng có khi "thương nhớ một người" trong một thoáng rồi cũng qua đi. Những năm đại học, một vài hình ảnh "đẹp" cũng đã từng làm cho Cóc mất ngủ. Nhưng Cóc nghĩ, đẹp nhất là cái đơn phương của Cóc được người ta "cảm nhận". Năm 1976, Cóc say mê một hình bóng đang học ở khoa Pháp, và người ấy dường như cũng cảm nhận được "sự cố" này. chúng mình chỉ cảm nhau qua ánh mắt, chưa hề có một "nhời nào"! Lúc bấy giờ Trần Đăng khoa có ra một tập thơ mang tựa: "Góc sân và khoảng trời". Cóc liền mua và đề tặng mấy câu thơ:

Từ góc sân ta gặp người xa lạ,

Về, khoảng trời không dễ nào quên.

Khoảng trời rộng và bao la quá,

Góc sân nhỏ  ta nào biết tên!

Sau đó, với chiếc xe đạp đòn dông Cóc theo cho đến tận nhà (trên đường Lý Chính Thắng bây giờ), tên thì đã biết nhưng tình vẫn chỉ là ánh mắt, không thể thốt nên lời!

Một thời gian ngắn sau đó (khoảng 3 tháng), Khoa Pháp chuyển từ  Nguyễn Văn Trỗi về An Dương Vương Quận 5 thì mình nhận được một mảnh giấy nhỏ cài trên yên xe với dòng chữ: "Adieu!".

Những tháng ngày làm văn nghệ với nhau ở cơ sở An Dương Vương cũng là lúc biết được nàng sắp sửa lấy chồng! Năm 1978 dường như nàng lấy một bí thư quận đoàn nào đó. Đối với mình đây là “mối tình đầu, đẹp”.

Người thứ sáu tiếp lời :

"Chị Tâm, theo sự suy nghĩ của tôi:

- Tình đơn phương không được xem là mối tình.

- Mối tình đầu là mối tình đầu tiên trong đời của mỗi người, mình yêu và được yêu!!!

-Mối tình đầu không nhất thiết phải là mối tình lớn, mà theo tôi mối tình lớn phải là mối tình ghi đậm nét trong cuộc đời của mình!!!"

Tôi trả lời:

"Cảm ơn đã chia sẻ cảm nghĩ của bạn về "Mối tình đầu". Mình cũng không cho rằng "tình đơn phương" được xem là "mối tình". Nhưng có người kể rằng họ đã yêu một người, tuy không được đáp lại trọn vẹn nhưng họ vẫn yêu và không thể quên, dù sau đó có gặp những người bạn trai khác nhưng cảm xúc vẫn không như đã dành cho người đầu tiên. Tất nhiên đó không phải là "mối tình" nhưng là lần đầu tiên người ấy biết yêu và đau khổ vì yêu. Vậy thì ta có cho đó là "tình yêu" không? Hay "tình yêu" chỉ là phải có Yêu và được đáp lại?"

Một người bạn khác kể rằng lúc mới lớn, cô ấy được gia đình mai mối cho một người, tuy chưa hề gặp nhưng cô đã cảm thấy mình thuộc về người ấy. Cô hỏi mình vậy đó có phải là "mối tình đầu"?

Dễ thương nhất, phải nói đến câu chuyện kể của cô bạn này: 

"Năm mình học đệ lục, hè anh chị dẫn đi chơi ở nhà một người bạn. Anh ấy là bạn học anh mình. Mình nhớ anh ấy chèo thuyền chở mình đi hái bông súng. Anh ấy đàn và mình hát, bông súng trong bầu nước trong xanh thật đẹp. Mình hái bông súng bỏ đầy thuyền.

Chiều về, anh ấy đưa cho mình bịch ổi hái trong vườn nhà, anh ấy nói nhỏ với mình :

" N ơi, em cao từ từ, đợi anh với nhé". Mình " dạ" mà mắt thì nhìn đăm đăm bịch ổi.

Đến chừng đi trên đường sực nhớ ra, cứ thắc mắc mãi vì cao mình cao mà phải đợi anh ấy? Mình hỏi anh trai: "Anh ơi, tại sao anh V lại bảo em cao từ từ chờ anh ấy với, tại sao em cao mà phải chờ?"

Anh trai đang chở mình bằng xe đạp từ cầu Đôi xuống Qui Nhơn, đường ngược gió đạp muốn phù mỏ ( Lúc đó mình đang cao rất nhanh, lớn xác mà khờ, anh chở rất nặng). Anh gắt : "Đồ ngu, có vậy mà cũng không biết!" Mình không dám hỏi nữa và tự nhủ: sao mà rắc rối quá, nhưng mình có bịch ổi, sướng ghê, cần gì phải thắc mắc chi ba chuyện rắc rối đó.

Bây giờ thì biết tỏng tòng tong rồi! Nếu mình là họa sĩ như Tâm thì mình vẽ ra khung cảnh hôm ấy, rất đẹp! Anh ấy chở mình đi hái bông súng về nấu canh cua. Nước trong bầu trong xanh, anh ấy chèo thuyền đến giữa bầu thì có quá chừng bông súng. Anh ấy cứ để thuyền trôi trong đám bông súng, lấy đàn ra đàn, mình vừa hái bông súng vừa hát. Bông súng trắng thì ăn được còn bông súng xanh, gọi là bông súng ma, thì không ăn được. Mình vừa hát vừa hái bông súng nên cứ hái lộn bông súng ma bỏ vào thuyền. Mình chỉ thích hái bông súng không thích hát nhưng lúc đi đã giao kết, được đi hái bông súng thì phải hát. Mình nhớ, lúc đó mình hát bài " Gió Lạnh đêm hè" :

" Chuyện tình yêu như giấc ngủ mơ, khi say thì ai mà ngờ. Qua mất còn đâu, em ơi, còn đâu mà chờ...".

Thấy anh chị hát sao thì hát vậy. Trong bụng nghĩ, không biết chuyện gì mà người ta than thở dữ quá!

Sau này, anh ấy có đến nhà dạy mình đàn mandolin. Mình rất ghét học đàn. Mỗi lần anh đến mình sợ lắm vì không thuộc bài. Lần nào anh đến mình cũng chui xuống gầm bàn tìm cái phím, nó cứ rớt xuống góc bàn... Và mình nhìn thấy anh ấy rất buồn. Mình không hiểu tại sao, chỉ mong anh ấy đừng đến nữa để mình khỏi học đàn.

Sao học đến đệ lục rồi mà ngu thế không biết.

Anh ấy rất đẹp và hiền nhưng nhỏ con, không cao lắm."

Đề tài này xem ra được nhiều bạn góp ý. Một cô bạn cũ hào hứng kể:

"Bi giờ mới kể mối tình đầu nghe cũng hấp dẫn quá đi thôi, nhưng tớ có tới mấy mối tình đầu lận. Biết bắt đầu từ đâu bi giờ, thôi thì kể sơ sơ 2 mối thôi, không tin thì cứ cho là tớ ..nổ văng miểng, còn với tớ thì vẫn cứ là những kỷ niệm không quên 

Ngày ấy tớ học lớp 10, ngây thơ vô tội nhé, trong một lần đi làm công tác xã hội có một em học trường Taberd đến làm quen. Nhớ lời cô dặn không được cho giai địa chỉ, nếu giai nào có hỏi cứ bảo số 175 Phan Thanh Gỉan - đây là địa chỉ trường Gia Long, thế rồi bất ngờ tớ bị cô Hiệu trưởng mời lên phòng Gíáo sư làm việc, eo ôi, sợ chết, ngày ấy học trò mà bị gọi lên làm việc là bị trừ điểm hạnh kiểm, toàn những tội trọng, nên giám hiệu mới phải ra tay, đến nơi tớ không gặp bà Tất mà là gặp cô Đặng Kim Chi - trưởng ban xã hội. Hú vía cô Chi phong cách rất Tây, vì cô ở Tây mới về - cô chính là người lăng xê mode quần Tây mặc với áo dài may bằng vải cứng, rất hiện đại, cô gặp mình cô cười rất thú vị, cô bảo cô HT giao cho cô xử lý việc này, và cuộc hỏi cung bắt đầu, cuối cùng cô kết luận: em không có tội gì cả, chỉ tại em Taberd kia cứ viết thư về trường báo hại cô HT  phải đọc kiểm duyệt, dù không có hồi âm nhưng em ấy đã viết đến 10 lá thư cho em đấy, cứ mỗi lần thư viết đến chữ Gia Long và tên em là bạn này lại viết bằng mực tím, bạn này dễ thương ghê, nhưng thư thì cô HT sẽ tịch thu, và em phải cam kết không liên lạc với bạn này nữa, để thì giờ học hành. Tuy cô nói thế nhưng để yêu cầu bạn ấy không viết thư về trường thì cô lại đưa cho mình cái địa chỉ của hắn, hi hi đúng là cô nối giáo cho giặc, từ ấy bọn tớ thư từ qua lại chả cần cái trường nữa, nhưng tớ bảo bọn mình chỉ là bạn thôi, và tớ giữ đúng giao ước, he he phía đối tác tốn khá nhiều ô mai, xí muội cho tớ và mấy cô bạn của tớ đã có công cho tớ mượn địa chỉ để nhận thư và quà của hắn, và mọi sự kết thúc khi hắn đi du học, tớ không liên lạc nữa vì gửi thư ra ngoại quốc tốn tiền lắm.

Còn đây có lẽ mới là mối tình đầu thơ mộng nè, dạo ấy tớ viết báo khá nhiều, thơ truyện đăng tùm lum nên có nhiều fan hâm mộ lắm nhưng cho đến bi giờ tớ vẫn bâng khuâng khi nhớ đến một fan, chỉ vì 2 câu thơ mà người ấy đã gửi tặng tớ trong cái thiệp xuân 1971, thiệp tự làm vẽ 1 cô bé áo dài tím bay trong gió đi trên con đường rợp lá sao bay, và 1 chàng húi cua nhìn theo hun hút, thơ rằng :

"Lửng lơ lên ! Trời Gia Long chơi vơi hương đào nắng lụa .

Nhè nhẹ nhé ! Mây Nguyễn Trãi ngập ngừng vàng võ chiêm bao"

Tất nhiên chàng học trường Nguyễn Trãi, bọn tớ quen nhau khá lâu nhưng cũng chả đi đến đâu, rồi lạc mất nhau, sau gần 10 năm, từ chiến trường Kampuchia trở về, chàng tìm tớ dù tớ không ở chỗ cũ chàng vẫn tìm ra nhà mới, bà chị tớ cho chàng cái địa chỉ nơi tớ dạy học : Gò Công, tỉnh Tiền Giang, vậy mà một trưa cuối năm 1983 giữa sân trường TĐ tớ đã gặp lại cố nhân, ôi người thơ của ta, rồi cũng  như ngày xưa lại viết cho ta cả lô thơ, nhưng bi giờ thơ chàng đầy chất thép, chàng bảo chàng đã tình nguyện đi chiến đấu ở K và được vinh dự kết nạp Đảng ngay trên mặt trận, thật là éo le, tớ nghĩ duyên nợ của đôi ta đành kết thúc, đám cưới tớ chàng có gửi quà mừng dù lúc ấy chàng đang học lớp sỹ quan HQ tận miền Bắc. Bây giờ người xưa không biết đang ở đâu, chắc ở Trường Sa quá, chàng luôn thích nơi đầu sóng ngọn gió và lý tưởng ở mức khó tin, nhắc lại kỷ niệm này tớ muốn chúc chàng luôn bình an và hạnh phúc. 

Dù không biết mặt chàng nhưng mỗi lần nhắc đến tên chàng hay bất ngờ nhìn thấy món quà cưới chàng tặng ông xã tớ đều bảo: anh chàng này dễ thương đấy!".

Bên hồ sen - Tranh sơn mài Nguyễn Diệu Tâm

Tôi đọc những câu chuyện của các bạn, những người mà nay đều trên 50 tuổi, nhưng khi kể về mối tình đầu vẫn còn rất .. hào hứng. Dễ thương quá đi! Ai bảo mối tình đầu không đẹp nhỉ? Cho dù chỉ là .. đơn phương, hoặc có "song phương" nhưng chẳng ai dám nói ra, chỉ để lặng lẽ trong lòng "tình trong như đã mặt ngoài còn e". Chính những cái e ấp, ngần ngại, sự ngu ngơ dại khờ ấy mới thật đẹp, và cái thời  "viết thư tình bằng mực tím" để rồi hồi hộp chờ đợi ấy có lẽ vẫn đầy chất lãng mạn hơn thời nay.
Tình yêu vẫn luôn khó định nghĩa. Trong bài thơ "Vì sao", thi sĩ Xuân Diệu có nói :

Làm sao cắt nghĩa được tình yêu,
Có nghĩa gì đâu một buổi chiều
Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt,
Bằng mây nhè nhẹ gió hiu hiu.."

Đôi khi người ta không thể tìm ra nguyên nhân vì sao người ta yêu. Trong chuyện thần thoại từ thời Vua Arthur, Tristan và Iseult từ hận thù trở nên yêu nhau say đắm do uống phải lọ thuốc thần.  Đại văn hào William Shakespeare đã viết lên vở bi kịch nổi tiếng "Roméo và Juliet", hai nhân vật xuất thân từ hai dòng họ là kẻ thù của nhau vẫn yêu nhau tha thiết và cùng chết bên nhau để không còn ai có thể ngăn cản. Ngày nay, không cần đến những "lọ thuốc thần", nhưng nhiều cặp đôi vẫn yêu nhau như "trúng ngãi".
Có những mối tình lớn là tình đầu, nhưng không phải mối tình đầu nào cũng "lớn". Nhưng dù cho không "lớn", mà chỉ là chút "gió hiu hiu", tình đầu thường cũng làm cho ta khó quên. Trong ký ức nhiều người, tình đầu là đẹp là lãng mạn là thơ mộng. Đẹp như những câu thơ của nhà thơ Đỗ Trung Quân trong "Phượng hồng" mà tôi thích dùng để định nghĩa cho Mối tình đầu :

"Mối tình đầu của tôi,

Là cơn mưa giăng giăng ngoài cửa lớp,

Tà áo ai bay trắng cả giấc mơ,

Là bài thơ còn hoài trong vở.

Giữa giờ chơi mang đến lại mang về.."

NGUYỄN DIỆU TÂM ( Tổng hợp lại từ ý kiến bạn bè )
* Bài trước: Tình Yêu Thời Con Gái
http://ngdieutam.blogspot.com/2011/09/tinh-yeu-thoi-con-gai.html
* Mời bạn nghe lại bài hát Phượng Hồng rất dễ thương ở đây

http://mp3.zing.vn/bai-hat/Phuong-Hong-Bang-Kieu/IW6IO9OW.html