Bài hát có một cuộc đời khá lận đận. Bắt đầu vào năm 1945 là một bài thơ được viết bởi nhà biên kịch và nhà thơ Jacques Prevert như là một phần của kịch bản cho vở ba lê mang tên "Le Rendezvous" ( "Cuộc Hẹn Hò" ) . Hai năm sau, khi đạo diễn Marcel Carné làm một bộ phim ballet, nhà viết nhạc phim người Hungary là Joseph Kosma đã chọn bài thơ của Jacques Prevert làm nhạc nền cho bộ phim. Có lẽ vì bài thơ đã không được sáng tác dưới hình thức bài hát nên cấu trúc hơi khó sử dụng . Kosma đã chuyển bài thơ thành 24 trường canh của đoạn mở đầu, gồm có 2 âm điệu và giai điệu rõ ràng, và tiếp theo là một điệp khúc gồm 16 trường canh ( ½ độ dài của bài hát truyền thống Tin Pan Alley nổi tiếng của Hoa Kỳ vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20 ).
Bộ phim của Carné thất bại, nhưng diễn viên chính, một ca sĩ trẻ nổi tiếng tên là Yves Montand, tỏ ra thích "Les Feuilles Mortes" mặc dù không hát ca khúc ấy trong phim, nhưng ông đã đưa vào buổi hòa nhạc của mình. Ban đầu, bài hát chỉ nhận được sự lạnh nhạt. Không theo nhịp điệu, có một cấu trúc quá phức tạp, lại mang một thông điệp u sầu buồn bã … là những điều mà bài hát không được ưa chuộng. Nhưng Yves Montand vẫn tiếp tục hát. Trong vòng vài năm sau, bài hát trở thành nổi tiếng nhất của ông và là bài hát được yêu cầu nhiều nhất .
Trong khi bài hát đã thuộc về Montand , có một phiên bản đáng nhớ bởi một nữ ca sĩ người Pháp, Juliette Greco. Cô ca sĩ bohemien xứ Corse xinh đẹp, một " Little Miss Existentialist”, người theo chủ nghĩa hiện sinh, đã ghi âm bài hát này nhiều lần nhưng phiên bản đầu tiên của Montand vẫn là bản hay nhất. Với giọng hát mơ màng và chậm rãi , cô mang đến cho bài hát một sắc thái đặc biệt quyến rũ, cô hát như không bao giờ còn có thể được yêu mãnh liệt đến thế nữa.
Vào năm 1950 , khi bài hát cuối cùng đã được dịch sang tiếng Anh, chỉ có một phần nhỏ của bài thơ là còn tồn tại ( và rất hiếm khi được hát ). Chủ yếu là tính năng hấp dẫn ở phần điệp khúc. Người viết lời nhạc Johnny Mercer đã tạo ra một vài hình ảnh rung động như "đôi tay bỏng nắng anh dành để ôm em" và “ Bài hát mùa đông năm cũ ”, nhưng trong thực tế, đây là một bài hát hoàn toàn khác với bài thơ của Prevert và bản nhạc mà Kosma đã tạo ra. Trong khi bản gốc đã gom được tất cả sự mê đắm nồng nàn, thì bài hát này chỉ là một phiên bản đính kèm, mang lại vẻ hoài cổ hơn so với cảm giác âu sầu, nhiều buồn vui lẫn lộn hơn là niềm cay đắng xót xa .
Sau khi Nat "King" Cole đã lên vị trí thứ 1 trong cuộc lưu diễn vào năm 1955 đến lượt các ca sĩ của các hộp đêm - từ Frank Sinatra (năm 1957 thu âm trên dĩa Where Are You?) đến Tony Bennett, Eartha Kitt. Chick Corea, Stanley Jordan và Leonie Smith thì hát những phiên bản được cắt bớt gần đây.
Yves Montand tiếp tục hát bản gốc và thu âm cho đến khi ông qua đời vào năm 1991.
* NGUYỄN DIỆU TÂM phỏng dịch
theo Behind the Song "Autumn Leaves" (performingsongwriter.com/autumn-leaves)
 |
| Những Chiếc Lá Mùa Thu ( Flower Story/Face Book ) |
Và những phiên bản:
1/ LES FEUILLES MORTES / AUTUMN LEAVES
Songwriters: KOSMA, JOSEPH / PREVERT, JACQUES ANDRE MARIE / MERCER, JOHNNY
(french lyrics by jacques prévert,
English lyrics by johnny mercer,
Music by joseph kosma)
French: LES FEUILLES MORTES
C'est une chanson, qui nous ressemble
Toi tu m'aimais et je t'aimais
Nous vivions tous, les deux ensemble
Toi que m'aimais moi qui t'aimais
Mais la vie sépare ceux qui s'aiment
Tout doucement sans faire de bruit
Et la mer efface sur le sable les pas des amants désunis
NHỮNG CHIẾC LÁ ÚA
Đó là một bài hát, như chuyện tình đôi ta
Em đã từng yêu anh và anh yêu em
Chúng ta đã sống với nhau, hai ta đã bên nhau
Em đã từng yêu anh và anh yêu em
Nhưng cuộc đời chia rẽ đôi lứa yêu nhau
Thật nhẹ nhàng lặng lẽ
Và biển xanh đã xóa đi trên cát trắng
những dấu chân của đôi tình nhân không bao giờ tái hợp
English: AUTUMN LEAVES
The falling leaves drift by the window
The autumn leaves of red and gold
I see your lips, the summer kisses
The sun-burned hands I used to hold
Since you went away the days grow long
And soon I'll hear old winter's song
But I miss you most of all my darling
When autumn leaves start to fall
NHỮNG CHIẾC LÁ MÙA THU
Những chiếc lá rơi ngoài khung cửa sổ
Những chiếc lá mùa thu đỏ và vàng
Anh thấy đôi môi em, những chiếc hôn mùa hạ
Đôi tay bỏng nắng này anh dành để ôm em
Từ lúc em đi xa ngày trở nên thật dài
Đó là lúc anh sẽ nghe bài hát của mùa đông năm cũ
Nhưng em yêu dấu ơi anh nhớ em hơn tất cả
Khi những chiếc lá thu bắt đầu rơi ...
2/ LES FEUILLES MORTES (DEAD LEAVES)
Music by Joseph Kosma
Lyrics by Jacques Prévert
Translation © 2004 by Jacob Lubliner
Oh! je voudrais tant que tu te souviennes
Des jours heureux où nous étions amis
En ce temps-là la vie était plus belle,
Et le soleil plus brûlant qu’aujourd’hui
Les feuilles mortes se ramassent à la pelle
Tu vois, je n’ai pas oublié...
Les feuilles mortes se ramassent à la pelle,
Les souvenirs et les regrets aussi
Et le vent du nord les emporte
Dans la nuit froide de l’oubli.
Tu vois, je n’ai pas oublié
La chanson que tu me chantais.
REFRAIN:
C’est une chanson qui nous ressemble
Toi, tu m’aimais et je t’aimais
Et nous vivions tous deux ensemble
Toi qui m’aimais, moi qui t’aimais
Mais la vie sépare ceux qui s’aiment
Tout doucement, sans faire de bruit
Et la mer efface sur le sable
Les pas des amants désunis.
Les feuilles mortes se ramassent à la pelle,
Les souvenirs et les regrets aussi
Mais mon amour silencieux et fidèle
Sourit toujours et remercie la vie
Je t’aimais tant, tu étais si jolie,
Comment veux-tu que je t’oublie?
En ce temps-là, la vie était plus belle
Et le soleil plus brûlant qu’aujourd’hui
Tu étais ma plus douce amie
Mais je n’ai que faire des regrets
Et la chanson que tu chantais
Toujours, toujours je l’entendrai!
REFRAIN
Oh, I would like you so much to remember
Those happy days when we were friends, and how
Life in those times was more lovely and tender,
Even the sun shone more brightly than now.
Dead leaves are gathering as in December
You see how one never forgets...
Dead leaves are gathering as in December,
Just like the memories and the regrets.
And then the north wind comes and sweeps them
Into oblivion’s icy night.
You see how I never forgot
That old song that you sang for me.
REFRAIN:
A song like us, birds of a feather,
You loving me, me loving you,
And we lived happily together,
You loving me, me loving you.
But life tears apart gentle lovers
Who quietly obey their heart,
And the sea invades the sand and covers
The footsteps of those torn apart.
Dead leaves are gathering, dead leaves are piling
Up just like memories and like regrets.
But still my love goes on quietly smiling
Thankful for life and for all that it gets.
I loved you so, you were ever so lovely,
How can I forget? Tell me how!
Life in those times was more sweet and beguiling,
Even the sun shone more brightly than now.
You were my most sweet friend and lover,
But regret just isn't my thing,
And I’ll keep hearing all the time
The old song that you used to sing.
REFRAIN
Mời các bạn nghe bản nhạc Les Feuilles Mortes do Yves Montand hát lúc còn trẻ:
https://www.youtube.com/watch?v=JWfsp8kwJto
Và về sau:
https://www.youtube.com/watch?v=cOsVVeojMZs
